Bất cứ con đường nào cũng cần sự kiên trì
Như Năng là cựu sinh viên tài năng đầu tiên của Nhóm Xúc tác dị thể tốt nghiệp hè năm 2014 với đề tài oxi hóa stiren trên xúc tác chứa niken. Anh từng giành giải nhất cuộc thi Olympia khoa Hóa học Đại học Khoa học tự nhiên và Giải khuyến khích nghiên cứu khoa học tại trường.
Sau khi tốt nghiệp, Năng được giới thiệu học sau đại học tại phòng thí Nghiệm vật liệu Nano và Xúc tác mới. Với nội lực mạnh mẽ, miệt mài làm việc hăng say, chàng trai Việt nhanh chóng công bố hơn 6 bài báo tại các tạp chí hàng đầu thế giới (Advanced Functional Materialss, ChemSusChem,…). Luận án được đánh giá xuất sắc và đã được nhận làm postdoc (sau tiến sĩ) tại Canada sau khi tốt nghiệp.
Nhìn lại điểm xuất phát của mình, Như Năng nhớ về những ngày hai chữ “du học” còn xa vời lạ lẫm.
Năng được sinh ra và lớn lên ở vùng nông thôn nên cũng không biết nhiều về việc đi du học mà chỉ đến khi vào đại học anh mới bắt đầu muốn ra nước ngoài để học hỏi những tiến bộ trong khoa học cũng như trải nghiệm sống ở một miền đất với văn hóa và ngôn ngữ khác. “Mình thấy mình rất may mắn khi được tham gia vào nhóm nghiên cứu của GS Nguyễn Tiến Thảo (Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội).
Thầy Thảo là một Giáo sư trẻ, rất tâm huyết với nghề, thầy còn chỉ bảo rất tận tâm và đưa những lời khuyên hữu ích. Mình nghĩ đó là bước đệm quan trọng giúp mình chinh phục ước mơ du học”, Năng chia sẻ. Trước khi sang Canada du học, Năng chỉ biết tiếng Anh nên năm đầu tiên đối với anh rất khó khăn để hòa nhập vì ngôn ngữ chính ở Quebec là tiếng Pháp. Thêm vào đó điều kiện thời tiết khắc nghiệt (tuyết rơi 6 tháng một năm) và khác biệt về văn hóa cũng làm chàng trai Việt mất nhiều thời gian để quen với mọi thứ cũng như thích nghi với cường độ làm việc cao ở đây.
Theo Năng, khó khăn, trở ngại là những thứ mà tất cả mọi người phải đối mặt mỗi ngày không những trong việc học tập mà còn trong cả cuộc sống, chỉ có điều ở nước ngoài thì bạn phải giải quyết nó bằng một ngôn ngữ khác mà không có sự trợ giúp từ gia đình hay bạn bè. “Có những lúc khó khăn mình cũng từng nghĩ tới việc bỏ nghiên cứu để bước sang một con đường khác dễ dàng hơn nhưng sau đó mình lại tự nhận ra dù đi trên bất cứ con đường nào mình cũng cần sự kiên trì và cố gắng vì nếu cứ gặp thất bại mà bỏ cuộc thì sẽ chẳng bao giờ đi tới cuối con đường”, Năng nhớ về chặng đầu trong hành trình chinh phục tri thức ở xứ người. Ngoài những môn bắt buộc trong chương trình, chàng trai Việt chăm chỉ học thêm tiếng Pháp để giao tiếp tốt hơn với người dân bản địa cũng như tìm hiểu thêm về văn hóa. Năng cho hay, người dân Quebec là những người rất yêu tiếng nói của mình nên để hòa nhập ở đây ngôn ngữ là điều quan trọng nhất.
Từ nhiều bản thảo bị chối từ đến luận án tiến sĩ xuất sắc…
Việc học tập bậc sau đại học và xuất bản bài báo trên tạp chí không hề dễ dàng. Kỷ niệm đáng nhớ nhất của Như Năng là khi anh hoàn thành bản thảo của bài báo đầu tiên. “Sau khi nộp bản thảo cho các giáo sư, mình nhận rất nhiều phản hồi không tích cực do bản thân chưa có kinh nghiệm viết báo. Các giáo sư đã yêu cầu mình sửa từng câu chữ trong bài báo. Trong 6 tháng mình đã phải nộp 5 bản thảo khác nhau. Thậm chí khi nộp lên tạp chí bài báo còn bị từ chối thêm một lần nữa. Sau đó, mình còn phải chỉnh sửa thêm một lần dựa trên những góp ý của những giáo sư phản biện trước khi nộp lại cho một tạp chí khác”, Năng kể.
Luận án của Vũ Như Năng tập trung vào phát triển quang xúc tác cho sản xuất hydrogen từ nước và chuyển hóa CO2 sử dụng năng lượng mặt trời. Để hoàn thành tất cả công việc xoay quanh luận án, anh mất 4 năm. Kết quả, luận án tiến sĩ của chàng trai Hà Nam được hội đồng đánh giá cho điểm xuất sắc. Càng tuyệt vời hơn khi luận án tiến sĩ xuất sắc nằm trong bảng danh dự của Đại học Laval. Đến nay, Như Năng đã có hơn 6 bài báo tại các tạp chí hàng đầu thế giới (Advanced Functional Materialss, ChemSusChem,…). Anh là tác giả của 2 bài báo khoa học nằm trong top download (tải về) trên các tạp chí của nhà xuất bản Wiley năm 2019.
Theo tiến sĩ trẻ, để có nhiều công trình nghiên cứu cần đầu tư thời gian, sự kiên trì và kinh nghiệm. May mắn cũng khá quan trọng. “Mỗi công trình nghiên cứu đòi hỏi khá nhiều thời gian cho việc đọc tài liệu tham khảo, lên ý tưởng, tiến hành thí nghiệm và cuối cùng là viết và trả lời câu hỏi của các giáo sư phản biện. Trong lúc nghiên cứu, các thí nghiệm phải lặp đi lặp lại rất nhiều lần để thu được kết quả mong muốn. Thêm nữa, khi nộp bản thảo lên các tạp chí cũng có thể bị từ chối không chỉ một lần. Vì thế thời gian có thể kéo dài từ vài tháng cho tới một năm”, Như Năng đúc kết.
Thể hiện rõ ràng điểm mạnh của bản thân
Tiến sĩ 9X hé lộ, bí quyết nào giúp luận án thạc sĩ, tiến sĩ của bạn đượb c hội đồng chấm đánh giá cao là… không có bí quyết đặc biệt nào cả. Chàng trai khiêm tốn cho rằng, so với luận án của các anh chị khóa trước, anh nhận thấy luận án của mình không phải quá xuất sắc. Chính vì thế nên đã cố gắng nắm chắc vấn đề mình đang làm và trình bày nội dung ngắn gọn, rõ ràng và logic, khi viết luận án.
Năng cũng tham khảo thêm luận án của các anh, chị để có thêm kinh nghiệm viết và trình bày. Trước bảo vệ luận án, anh trình bày một vài lần trước mọi người để có được những góp ý cũng như chỉnh sửa cần thiết cho bài thuyết trình. Cuối cùng, khi bảo vệ luận án, anh cố gắng thuyết trình và trả lời các câu hỏi của hội đồng đánh giá một cách rõ ràng nhất.
Trình bày một cách rõ ràng nhất những điểm mạnh của mình cũng là chìa khoá giúp Năng thuyết phục hội giáo sư trường đại học và trúng tuyển vào bậc thạc sĩ, tiến sĩ. “Ai là người truyền cảm hứng cho anh trong cuộc sống và học tập?”, tôi hỏi. Như Năng đáp: “Trong việc học tập và nghiêm cứu thì có rất nhiều nhà giáo và giáo sư đã truyền cảm hứng cho mình như thầy Vũ Trường Giang (THPT chuyên Hà Nam), GS Nguyễn Tiến Thảo (Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội), GS Đỗ Trọng Ơn (Đại học Laval) cùng rất nhiều giáo sư và các anh chị đi trước. Trong cuộc sống, người truyền cảm hứng và ảnh hưởng nhiều nhất đến mình là vợ. Chúng mình đã cùng vượt qua những khó khăn từ khi còn học chung ở THPT. Vợ mình cũng là người luôn động viên mình kiên trì với con đường mình đã chọn”.
Albert Einstein đã từng nói “thiên tài 1% đến từ bẩm sinh và 99% đến từ rèn luyện” cũng như cổ nhân ta cũng dạy rằng “có công mài sắt có ngày nên kim”. Đó cũng chính là kim chỉ nam của Vũ Như Năng trong con đường học tập, nghiên cứu sau đại học trong môi trường quốc tế. Sau khi nhận bằng tiến sĩ, chàng trai Việt muốn tiếp tục theo đuổi việc công việc nghiên cứu sau tiến sĩ. Lĩnh vực mà anh hướng tới là phát triển vật liệu và xúc tác thông minh ứng dụng cho sản xuất năng lượng sạch và xử lí ô nhiễm môi trường. Anh lựa chọn lĩnh vực này thứ nhất bởi vì nó gần với luận án tiến sĩ của anh. Kinh nghiệm nghiên cứu trong quá trình làm tiến sĩ sẽ giúp anh thích nghi nhanh với công việc. Đồng thời, tiến sĩ Việt cũng mong muốn tìm kiếm giải pháp mới có hiệu quả cho việc bảo vệ môi trường.
Nhận xét từ thầy cô
GS.TS Nguyễn Tiến Thảo – Phó Trưởng ban Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội cho hay: Vũ Như Năng là sinh viên tài năng đầu tiên của nhóm nghiên cứu Xúc tác Dị thể – Bộ môn Hóa học Dầu mỏ – Khoa Hóa học – Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội. Cậu Năng là một trong số ít sinh viên được theo học chương trình đào tạo Cử nhân Khoa học Tài năng ngành Hóa học, một chương trình thiết kế cho những sinh viên ưu tú của khoa Hóa học từ năm 1997 đến nay. Ngay sau khi theo vào nhóm nghiên cứu, GS.TS Nguyễn Tiến Thảo đã giao cho Năng tìm hiểu hướng nghiên cứu mới của nhóm thực hiện phản ứng oxi hóa chọn lọc các hợp chất hữu cơ.
“Với nền tảng kiến thức vững vàng, trình độ ngoại ngữ tốt và niềm đam mê nghiên cứu khoa học, Năng đã thực hiện thành công ý tưởng khoa học, mở ra một nhánh nghiên cứu của nhóm Xúc tác Dị thể. Điều này cũng đã khích lệ, động viên nhiều sinh viên khác của Nhóm nghiên cứu hăng say nghiên cứu khoa học. Sau khi tốt nghiệp, tôi giới thiệu Năng sang học sau đại học với GS. Đỗ Trọng Ơn ở Trường ĐH Laval, một trong những nhóm nghiên cứu vật liệu xúc tác mới mạnh nhất của Canada. Sau gần 6 năm nghiên cứu học tập, Năng đã lấy bằng thạc sĩ và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ Công nghệ hóa học được đánh giá xuất sắc. Năng là một trong số ít nghiên cứu sinh được ghi danh vào bảng danh dự (Table d’Honneur) của ĐH Laval.
Kết quả Năng đạt được cũng là nguồn cổ vũ động viên lớn cho các sinh viên tài năng, sinh viên tiên tiến của nhóm nghiên cứu theo đuổi ước mơ nghiên cứu khoa học trên khắp thế giới”, GS.TS Nguyễn Tiến Thảo đánh giá.
Link gốc bài viết: https://duhoc.dantri.com.vn/du-hoc/bao-ve-luan-an-tien-si-xuat-sac-9-x-ha-nam-vao-bang-danh-du-dai-hoc-laval-20200708001627989.htm