AAS là học bổng đầu tiên và cũng là duy nhất mình apply, do đó, có thể thấy kinh nghiệm của mình không nhiều như các anh chị khác. Nhưng may mắn được nhiều bạn đã yên tâm gửi hồ sơ để mình review giúp nên, hôm nay, mình chia sẻ một số vấn đề mà mình nghĩ cần nên nói để mọi người chuẩn bị hồ sơ tốt hơn:
– Tìm hiểu thật kỹ mục đích của học bổng: Học bổng CP không tìm người xuất sắc (chỉ cần giỏi là đủ, những người apply học bổng đều là giỏi) mà cần phải phù hợp với các tiêu chí người ta đưa ra: Sự phù hợp (ứng viên có khả năng đóng góp cho sự phát triển của VN). Vì vậy, bạn cần phải viết để người ta hiểu được: Công việc của bạn như thế nào? Bạn là key person của cơ quan, những việc bạn đang làm đang ảnh hưởng đến cơ quan và ngành như thế nào? Các kỹ năng, kiến thức, yếu tố lãnh đạo của bạn cần phải được thể hiện qua các câu chuyện trong SOP của bạn. Những câu chuyện này phải ở trong công việc của bạn thì càng thuyết phục người đọc hơn… Có những bạn khi gửi đủ hồ sơ cho mình, đọc xong mình không hiểu bạn ấy làm gì trong công việc đó, chứ chưa nói đến những vấn đề khác. Chính vì không hiểu mục đích học bổng, nhiều bạn tự tin là mình đã trả lời SOP rất tốt, nhưng không hiểu vì sao trượt? Các câu chuyện đưa ra lan man và không focus vào mục đích chính. Ví dụ có bạn viết: tôi muốn học bổng để phát triển bản thân nhằm mục đích lấy lòng các sếp? (???)
– CV: Rất rất nhiều bạn làm CV theo những nội dung gạch đầu dòng từ template của chương trình, thậm chí là từ cỡ chữ, font chữ và cách dòng. Với quan điểm của mình, điều này không nên. Chúng ta nên trình bày CV một cách khoa học, rõ ràng và đẹp (tất nhiên không cần design đi xin việc như mấy CV trên mạng). Bên cạnh đó, nội dung CV của bạn nên stronger hơn. Nhiều anh chị làm rất nhiều dự án nghiên cứu hoặc các dự án hợp tác quốc tế về địa phương, nhưng không đưa bất kỳ một cái nào vào CV. Điều này sẽ làm giám khảo không hiểu rõ công việc của bạn, cũng như, tự làm CV mình yếu hơn những người khác. Ví dụ: có 1 bạn làm ở Sở NN, CV ngoài những gạch đầu dòng đó, thì không có thêm bất kì cái gì. Khi mình hỏi thì bạn đó bảo có làm chính 1 số dự án quốc tế về xây dựng HTX ở một số địa phương, hình thành chuỗi giá trị ngành hàng (ngành học là Agribussiness). Vậy, nếu đưa tên các dự án này, đơn vị tài trợ, nội dung công việc chính bạn đã làm, địa điểm thực hiện dự án và outcome của dự án… vào CV, hiển nhiên, CV bạn stronger hơn và thuyết phục hơn khi muốn học Agribusiness
– Chọn ngành học: Nhiều bạn inb hỏi mình những câu như “Em làm nghề này, và em chọn ngành này? Như vậy có hợp không?”. Thực ra, mình tin không chỉ mình mà có nhiều anh chị support mọi người đều không thể trả lời câu hỏi này của bạn. Người trả lời được, trừ khi cùng công việc hoặc cùng cơ quan. Khi bạn chọn ngành học, bạn phải rõ, ngành đó nó như thế nào? Background và công việc của bạn liên quan như thế nào? Nếu như học, nó sẽ improve cho công việc, cơ quan bạn ra sao? Tất cả những điều này sẽ được thể hiện qua SOP. Do đó, khi bọn mình đọc hồ sơ của mọi người, từ một người không hiểu bạn, nhưng có thể thấy được liệu bạn đã thuyết phục được người đọc hay chưa? Nội dung SOP phải tạo được sự liên kết giữa ngành học với công việc, với thách thức của bản thân, cơ quan và với định hướng tương lai và sự phát triển của cơ quan hay không?. Có 1 số bạn viết chọn ngành này vì nó là ngành hot, hoặc trường top mấy. Đấy không phải là cái người ta cần, cái người ta cần là với công việc của bạn như vậy, với định hướng phát triển cơ quan như vậy, vì sao bạn cần chọn ngành đó để phát triển bản thân và nó ảnh hưởng như thế nào tới cơ quan và xã hội? Ví dụ: có bạn học ngành Kế toán, làm giảng viên ngành đó, nhưng chọn học liên quan đến Agriculture: Nhưng cả SOP không cho thấy được vì sao bạn chọn Agri? Mà chỉ tập trung trả lời đúng câu hỏi với những nội dung chẳng liên quan gì tới ngành học đó.
– Cách trình bày SOP: Có rất nhiều bạn viết SOP rất hay, nội dung viết rất văn mỹ. Nhưng các ý chính để người ta có thể tóm được từ bạn lại không có. Có những bạn có những mở bài rất dài như: Tôi sinh ra ở vùng quê nghèo khó, bố mẹ tôi… Thật sự đọc xong mình không hiểu đưa vào để làm gì. Số lượng ký tự có hạn nên đòi hỏi người viết phải viết ý chính, đưa 1 số supporting ideas cần thiết để vừa đủ cho người đọc hiểu, vừa khiến họ tò mò về bạn. Một lời khuyên của mình cho bạn bè mình khi apply AAS là viết như viết Ielts, vào thẳng vấn đề, không lòng vòng. Bên cạnh đó, các supporting ideas phải là những vấn đề trong công việc, cách xử lý… để họ hiểu được toàn diện về bạn.
– Phỏng vấn: Một điều tuyệt đối là không đọc nguyên xi hồ sơ đã viết như thế nào. Panel nắm giữ hồ sơ của bạn hết rồi, họ cần bạn nói rõ hơn, chi tiết hơn về công việc. Đôi khi nó giống như kiểm tra nói thật. Họ không quan trọng bạn nói hay, quan trọng bạn phải có ý. Bên cạnh đó, ý thức cũng như tác phong của mình trong vòng phỏng vấn cũng cần phải để ý. Năm ngoái trong nhóm mình hỗ trợ vòng phỏng vấn, có 1 bạn về nói với mình là đọc nguyên xi nội dung cũ mặc dù mình đã dặn rất kỹ. Mình đã nghĩ bạn ấy trượt và đúng thật.
– Chứng chỉ khác, publications: Cái này là điểm cộng, nhưng không có nghĩa là bạn bắt buộc phải có. Có khá nhiều bạn lo lắng là mình không có cái này thì làm thế nào để có? Ok, nếu trong thời gian chuẩn bị, bạn có thêm những cái này sẽ làm CV bạn stronger. Nhưng bạn phải lưu ý, điểm chính vẫn ở SOP.
Good luck!
p.s Xin học bổng gian khổ, hãy kiên trì …
Đỗ học bổng xong còn khổ hơn, lại kiên trì tiếp?
Tác giả: Nguyễn Đình Đạo