Những sai lầm của mình khi apply thạc sĩ/tiến sĩ

Bài viết được Minh chia sẻ trên Group Facebook Scholarship Hunters của page mình). Các bạn join nếu có câu hỏi hay kinh nghiệm gì chia sẻ với nhau nha.

Chào các bạn,

Mình là Minh, sinh viên đại học năm cuối ngành Quantum Technology (công nghệ lượng tử) tại đại học Aalto, Phần Lan. Mình vừa mới hoàn thành apply thạc sĩ/ tiến sĩ ở Châu Âu/Mỹ. Kết quả app của mình cũng tương đối tốt, với kết quả mà mình tự hào nhất là được nhận vào ETH Zurich (Viện Công Nghệ Liên Bang Thụy Sĩ) là một trong các cơ sở đào tạo và nghiên cứu kĩ thuật, khoa học và công nghệ hàng đầu thế giới (top .

Tuy nhiên, nếu các bạn đưa hồ sơ của mình cho những người có nhiều kinh nghiệm, họ sẽ đánh giá đây là một bộ hồ sơ làm rất tệ và sơ sài. Nói trắng ra thì thành tích và thư giới thiệu của mình gánh còng lưng những thứ còn lại. Đây cũng là một trong những lý do khiến mình cũng bị từ chối rất nhiều hoặc vụt mất cơ hội.

Trong quá trình app, mình có được sự giúp đỡ của nhiều anh chị lẫn trong và ngoài group. Mình rất cảm kích điều này, nên mình quyết định chia sẻ về 8 điều mình đã làm không tốt trong đợt app này để các bạn không lặp lại.

Đây là một điều khá hiển nhiên và chắc ai cũng biết. Tuy nhiên mình không thực hiện theo. Cụ thể là 1 tháng trước deadline mình mới bắt đầu ngồi làm bộ hồ sơ. Có một số trường mình còn để gần tới lúc đó mới quyết định app. Không cần nói thì tất nhiên là với thời gian gấp rút như vậy, chất lượng bài luận sẽ không cao hoặc chuẩn bị các tài liệu khác không kĩ càng. Ví dụ như một số trường sẽ yêu cầu bạn liệt kê hết những môn bạn đã học ở bậc đại học, nội dung, phương pháp đánh giá, thời lượng, etc… Vì vậy, mình nghĩ nên chọn sẵn những trường mình muốn app và chuẩn bị bộ hồ sơ từ 5-6 tháng trước.

Mình có nói chuyện với một người bạn của mình và nhận ra phong cách bài luận ở châu Âu và châu Mỹ khá khác nhau ??? Nếu ở châu Âu thì bạn có thể viết thẳng vào vấn đề thì bài luận ở châu Mỹ như kể một câu chuyện. Thực sự tới hiện tại mình vẫn không biết nên viết một bài luận như thế nào dành cho các trường ở Mỹ. Ngoài ra, nếu được, các bạn nên trao dồi kĩ năng viết hơn. Đây là một điều mình khá tiếc, vì cách viết của mình khá khựng.

Sau khi mình đã hoàn thành xong bộ hồ sơ app Mỹ của mình và ngồi nói chuyện với một người anh, mình mới biết mình nên liên hệ trước với các giáo sư mình muốn làm việc chung. Điều này có thể giúp mình tạo connection, hiểu thêm về đề tài nghiên cứu để xem có thực sự hợp không, và giúp họ chú ý bộ hồ sơ của mình hơn. Mình nghĩ đây là một trong những lý do mình nhận nhiều lời từ chối ở Mỹ dù bộ hồ sơ của mình vẫn có tính cạnh tranh. Tuy nhiên, nếu các bạn đang app thạc sĩ ở châu Âu, thì trên trang web các trường thì sẽ nhắc nhở các bạn là đừng nên contact các giáo sư trong quá trình đánh giá hồ sơ. Đây là một điều mình thấy khác biệt ở Mỹ và châu Âu.

Ở bậc đại học, nghiên cứu của mình chủ yếu là về quantum physics và hardware. Khi mình app một số trường ở Mỹ như Caltech hoặc Duke, mình lại nhảy hướng sang quantum information và quantum computation. Vì background của mình thiếu 2 mảng này, mình nghĩ hồ sơ của mình kém cạnh tranh hơn hẳn và bị từ chối hoặc waitlisted. Do đó, mình cảm nhận rằng nếu các bạn muốn nhắm tới những trường hàng đầu, thì nên hạn chế apply lệch background.

Vì mình đang học ở châu Âu, nên mình không rành hết tất cả những trường ở Mỹ. Do đó, sau khi ngồi nói chuyện với một người anh, mình nhận ra mình bỏ lỡ nhiều trường tốt. Ví dụ như họ mới mở thêm nghiên cứu và cần sinh viên tiến sĩ với bộ kĩ năng của mình, hoặc các anh chị đi trước tạo ra danh tiếng tốt. Nên, các bạn hãy trao đổi với những anh/chị/bạn bè đang ở các nước để hiểu thêm và đừng bỏ lỡ các cơ hôi.

Có thể bộ hồ sơ của bạn hoàn toàn đủ tốt để được nhận, nhưng do định hướng nghiên cứu hoặc tương lai của hai bên khác nhau. Ví dụ như mình được vào phỏng vấn PhD-track tại École normale supérieure (Pháp), mình nhận ra là hướng nghiên cứu của mình (tập trung vào riêng một mảng) và của ENS (tầm nhìn rộng về Vật Lý) khác nhau. Vì vậy, mình đã nhận được thư từ chối với lý do trên dù bộ hồ sơ đủ khả năng để được nhận. Thế nên, các bạn nên coi kĩ về định hướng nghiên cứu của chương trình thạc sĩ mình đang app.

Ví dụ như background hiện tại của mình là Toán và Lý, một kĩ năng bổ trợ khá quan trọng mà mình còn thiếu là về Engineering. Nếu bạn học business, một số kĩ năng bổ trợ mình thấy có thể hữu ích là data analysis hoặc data visualization. Đối với việc app các trường cỡ trung hoặc không cạnh tranh những học bổng khó, mình nghĩ việc này không gây vấn đề gì. Tuy nhiên, với những trường hàng đầu và cạnh tranh những học bổng tính chất merit based ở các trường này, việc có những kĩ năng bỗ trợ cho kĩ năng chính của mình là cực kì quan trọng. Đây là từ kinh nghiệm bản thân, vì mình đã để hụt mất một học bỗng mình rất mong muốn vì thiếu kĩ năng về engineering.

Việc chờ đợi kết quả là một quá trình cực kì căng thẳng. Như mình đã từng mất ngủ liên tục vì tương lai bất định. Và, không phải ai cũng có thể hiểu được những gì bạn đang trải qua. Nên, mình thật sự khuyên các bạn hãy tìm kiếm những người bạn hiểu mình, để giúp mình qua cuộc hành trình này, hoặc các anh chị đã từng trải qua điều này. Mình từng có trao đổi với gia đình trong quá trình chờ đợi kết quả.Vì gia đình mình không hiểu những gì mình đang trải qua trong quá trình chờ đợi kết quả, việc đó khiến mình tranh cãi lớn và khiến tâm lý mình bất ổn hơn nhiều.

Tám điều trên là những gì mình nhận ra mình làm cực kì tệ trong đợt app này. Mình có thể viết về CV hoặc những thành tích của mình, tuy nhiên mình thấy việc đó là dư thừa lẫn không nên. Vì mình có nhiều may mắn lẫn điều kiện để có thể đạt được điều đó. Không phải bạn nào cũng được như vậy và mình đang tạo ra peer pressure cho một số bạn. Còn những lỗi lầm mình thực hiện, đây là những thứ mình nghĩ ai cùng có thể mắc phải. Vì những lỗi lầm này, mà mình có rất nhiều nuối tiếc, vì vậy, mình không muốn ai phải nuối tiếc như mình.

All the best,

Minh